Mors_Nigra napisał/a:
K🤬a, przez przypadek dałem piwo... ODRWOTNIE! Gońcie dzieci NA Sadole, niech się naoglądają przygłupów i uczą, czego samemu nie robić.
i byś teraz, k🤬a, nie miał ręki, bo to tak nie działa, jak nam intuicja podpowiada.
mechanizm „pokazywania złego przykładu w celu edukacyjnym” nie działa tak, jak się go reklamuje. Kluczowy problem polega na tym, że ludzki mózg funkcjonuje w dużej mierze na zasadzie imitacji i uczenia się przez obserwację, niezależnie od kontekstu wartościującego.
Dlaczego to nie działa?
Efekt modelowania (Bandura, eksperyment z Bobo Doll)
Albert Bandura wykazał, że ludzie (zwłaszcza dzieci) uczą się poprzez obserwację i naśladują zachowania, nawet jeśli widzą ich negatywne konsekwencje. Samo pokazanie danego wzorca może więc wystarczyć do jego przyswojenia.
Mechanizm neuronu lustrzanego
Mózg nie tyle koduje „dobro” i „zło” w akcie obserwacji, co samo działanie. Jeśli widzimy pewne zachowanie, aktywują się w nas odpowiednie obwody neuronowe, przygotowując do jego naśladowania.
Efekt uwagi i powtarzalności
Często zły przykład jest prezentowany wielokrotnie (np. w mediach, edukacji, kampaniach społecznych). Powoduje to efekt ekspozycji – im częściej coś widzimy, tym bardziej staje się to normalizowane.
Podprogowa racjonalizacja
Nawet jeśli dana osoba widzi negatywne konsekwencje, jej mózg może je interpretować w sposób selektywny: „Jemu się nie udało, ale ja zrobię to lepiej”.
Psychologia odwrotnego efektu (Boomerang Effect)
W niektórych przypadkach pokazywanie negatywnego przykładu może wręcz wzmacniać to zachowanie, np. przez efekt buntu lub chęć sprawdzenia, „czy naprawdę jest tak źle”.
Tak więc aby osiągnąć efekt którego oczekujesz trzeba odnosić się do przykładów właściwych zachowań, a nie tych niewłaściwych, niezależnie od poziomu moralizatorstwa który w to włożysz.
Najlepsze jest to, że praktycznie każdy mógłby to stwierdzić po sobie, na bazie własnych doświadczeń, ale większość ludzi to pozbawione obiektywnego obrazu siebie sp🤬oliny, które są do takiego wysiłku zbyt leniwe i wygodne.